Szkolenia

Mirsk

Mirsk założono w miejscu , gdzie pierwotnie właściciele zamku Czocha mieli swój folwark. Było to nie później niż w XII w. , bo na 1201 r. datowany jest dokument wymieniający tutejszego wójta. Był to Bernard Rym , w jego herbie była sowa ( niem. Eule ) stąd pierwotna nazwa miejscowości Eulendorf – Sowia Wieś. Położenie folwarku i wsi było bardzo dogodne – nad rzeką Kwisą , przy trakcie jeleniogórsko-żytawskim. Mirsk wraz z okolicą przyłączony został w 1319 r. do księstwa jaworskiego , a wkrótce po tym , w 1329 r. lub 1337 r. osadzie nadano prawa miejskie na prawie lwóweckim. Książę jaworski Henryk nadał również Mirskowi prawo mili na wyszynk piwa , nową nazwę Fridberg ( później przekształconą we Friedeberg ) oraz nowy herb , obowiązujący do dzisiaj: sokoła trzymającego w dziobie upolowanego ptaka. Po śmierci księcia Henryka ( zm. 1346 ) część jego posiadłości na Łużycach przeszła w 1346 r. w ręce Karola IV Luksemburskiego. Mirsk i pobliskie miejscowości – Łęczyna ( obecnie część Świeradowa-Zdroju ) i Mroczkowice – od ok. 1399–1400 r. wchodzące w skład posiadłości rezydujących w pobliskim ( 2 km na północny wschód od Mirska ) zamku Gryf Schaffgotschów – pozostały przy Śląsku , jako część księstwa świdnicko-jaworskiego ( od 1368 r. lenna korony czeskiej , od 1392 r. bezpośrednio do korony czeskiej ). Miasto nigdy nie miało murów obronnych; pomimo to podczas najazdu husytów w 1431 r. połączone siły załóg zamków Czocha , Gryf i Świecie obroniły miasto. W 1448 r. jednak zostało splądrowane i spalone przez grupę wędrownych rozbójników. Kolejny raz odbudowane , miasto w następnym stuleciu wybrało sobie dzień św. Marii Magdaleny ( 22 lipca ) na doroczny jarmark , urządzany tu od 1521 r. Na okres lat 20. XVI w. – przypada także początek silnych wpływów protestanckich w mieście , kiedy niemal wszyscy jego mieszkańcy przyjęli luteranizm. W 1526 r. Mirsk , wraz z całym Śląskiem , trafił pod panowanie austriackich Habsburgów. Kolejny wielki pożar miasta dotknął Mirsk w 1558 r.; zaraz po odbudowaniu kościoła i ratusza okolicę nawiedziła w 1565 r. zaraza , w wyniku której zmarło ok. trzech tysięcy mieszkańców miasta i okolicznych wsi. Pomimo to koniec XVI w. należy do okresu prosperity miasta , które stało się znaczącym na Śląsku producentem płótna lnianego , na miarę położonych w pobliżu Gryfowa i Jeleniej Góry , a także odleglejszych – Kowar i Sobótki. Tradycje włókiennicze w okolicy Mirska podtrzymywane są dziś w nazwie tutejszego Miejskiego Klubu Sportowego „Włókniarz Mirsk” , a wcześniej także przez nieistniejące już Zakłady Tekstylne „Womarex” działające do 2012 roku w Giebułtowie ( 2 km na zachód ). Początek XVII w. i trwająca wówczas wojna trzydziestoletnia przyczyniła się do zubożenia miasta; nie mając żadnych umocnień oprócz bram przy drogach kilkudziesięciokrotnie ( według niektórych wyliczeń – 31 razy ) zostało złupione przez żołnierzy obu stron. Z cesarskiego polecenia Ferdynanda III o „redukcji kontrreformacyjnej” z 1653 r. , kościoły protestanckie ( m.in. w położonych w pobliżu Mirska wsiach Rębiszów , Gierczyn , Proszowa ) , a wśród nich także i w Mirsku , zostały w 1654 r. przekazane katolikom. Protestanci wybudowali swój dopiero w połowie XVIII w. , po tym , jak w 1742 r. Mirsk wraz z całym Śląskiem znalazł się w granicach Prus. Wkrótce , w 1767 r. kolejny raz – już ostatni – pożar strawił prawie całe miasto. Król Fryderyk II Wielki , rodzina Schaffgotschów oraz społeczności Jeleniej Góry , Kowar , Lwówka Śląskiego , Lubomierza , Wlenia i Leśnej wsparli mieszkańców Mirska w odbudowie miasta. Wznowiono produkcję w mirskich zakładach tekstylnych , pończochy z tutejszych manufaktur trafiały na eksport aż do Ameryki; osiadła tu także rodzina Friedrichów , na przełomie XVIII i XIX w. cenionych szlifierzy drogocennych kamieni ( przyjmowali oni w Mirsku w sierpniu 1790 r. podróżującego po Dolnym Śląsku Johanna Wolfganga von Goethego ) , szlifowano także szkło. Wojny napoleońskie zapisano w historii miasta jako epizod , podczas którego przy odwrocie Napoleona i zawieszeniu broni , wzniesiono w okolicach liczne ( kilkaset ) tymczasowe kwatery dla francuskich żołnierzy. Rewolucja przemysłowa w Mirsku , jak i w pobliskich miejscowościach , datuje się od uruchomienia linii kolei żelaznej z Wrocławia do Berlina. Odcinek Jelenia Góra – Lubań otwarto w 1865 r. Z Mirska , który pozostawał z dala od tej linii , uruchomiono wkrótce konne połączenia z najbliższymi stacjami w Rębiszowie i Gryfowie Śląskim. W tym też okresie zbudowano w Skarbkowie przędzalnię mechaniczną , a w 1875 r. – drukarnię wydającą lokalną gazetę „Der Bote aus dem Queisthale” ( „Posłaniec z doliny Kwisy” ). W 1884 r. doprowadzono do Mirska odnogę linii kolejowej łączącą go z Gryfowem , przedłużoną w 1904 r. do Jindřichovic pod Smrkem; 31 października 1909 r. otwarto nowo wybudowane odgałęzienie do Świeradowa-Zdroju. Miejscowa gazeta w 1926 r. zmieniła tytuł na „Iser-Gebirgs-Zeitung” ( pol. „Gazeta Gór Izerskich” – pod tym tytułem wychodziła do 1945 r. ); także w związku z potrzebą przyciągnięcia turystów ciągnących w Góry Izerskie dotychczasową nazwę miasta Friedeberg am Queis ( Spokojna Góra nad Kwisą ) zmieniono na Friedeberg im Isergebirge ( Spokojna Góra w Górach Izerskich ). Podczas uroczystości 600-lecia nadania praw miejskich , które nastąpiły wkrótce ( w 1937 r. ) skrupulatnie podliczono – prócz 21 wielkich pożarów ( największe miały miejsce m.in. w 1219 , 1448 , 1558 , 1621 – dwukrotnie , 1642 i 1699 ) – siedem epidemii i trzydzieści jeden powodzi , zalewających Mirsk na przestrzeni jego dziejów. Rok po tych uroczystościach w granice miasta włączono część przysiółka Skarbków ( Skarbów , niem. Gräflich Röhsdorf ) , w którym podczas II wojny światowej funkcjonował obóz pracy ( od 1944 r. filia obozu koncentracyjnego Groß-Rosen ) , wykorzystujący niewolniczą pracę kobiet-Żydówek w przędzalni i roszarni. Inny podobóz KL Gross Rosen znajdował się też w Giebułtowie ( Gebhardsdorf ). Do 1945 miasto nie posiadało odrębnej numeracji budynków według ulic ( istniała tylko numeracja ogólnomiejska od nr 1 do ponad 350 )[7]. II wojna światowa zakończyła się w Mirsku wkroczeniem Armii Czerwonej po kapitulacji Rzeszy , 9 maja 1945 r. Początkowo miastu nadano polską nazwę Spokojna Góra ( z niem. Friedeberg ). Następnie miastu została nadana obecna nazwa – od słowa „mir” oznaczającego pokój. Stanowiło ono ośrodek administracyjny i przemysłowo–handlowy dla okolicznych wsi , w 1961 r. przyłączono do miasta pozostałą część przysiółka Skarbków. Po przemianach w Polsce w 1989 r. przemysłowe znaczenie Mirska znacznie zmalało , nadal jednak stara się wykorzystać swoje walory turystyczne – bliskość Gór Izerskich , granicy Czech , uzdrowiska w Świeradowie-Zdroju i Jeziora Złotnickiego. Miasto Mirsk było kiedyś ważnym ośrodkiem przemysłu włókienniczego , ale największy zakład włókienniczy upadł wraz z transformacją gospodarczą. W 2014 roku tereny po dawnym ZPL-u zostały włączone do Kamiennogórskiej Specjalnej Strefy Ekonomiczne Małych Przedsiębiorstw. W mieście znajduje się Miejski Klub Sportowy Włókniarz Mirsk , prowadzący sekcję piłki nożnej na stadionie miejskim na ul. Adama Mickiewicza 27. Prezesem klubu jest Łukasz Maćkowski. Klub występuje w IV lidze. W klubie funkcjonuje również sekcja piłki ręcznej. Miasto i gmina mają duże walory turystyczne , związane głównie z Górami Izerskimi oraz zabytkowym charakterem miasta. Gmina posiada dobrze rozbudowaną sieć szlaków turystycznych. Miasto posiada również dużą bazę noclegową , gastronomiczną oraz usługową. W mieście znajduje się wieża widokowa , a w jego pobliżu podziemna trasa turystyczna Śladami dawnego górnictwa kruszców o długości 300 metrów. W mieście działają zespoły folklorystyczne Podgórzanie i Bogdanki Izerskie i również teatr Bez nazwy. W mieście znajduje się biblioteka oraz klub integracyjny dla dzieci i młodzieży , odbywa się też wiele różnych imprez masowych np. Izerska Gala. Przez miasto biegnie droga wojewódzka nr 361 , która ciągnie się przez miasto wzdłuż rzeki Kwisy. Poza tym z Mirska prowadzą drogi lokalne do Brzezinca , Giebułtowa i Rębiszowa oraz 8 kilometrów od Mirska przebiega droga krajowa nr 30. Miasto jest położone przy lokalnej , nigdy niezelektryfikowanej linii kolejowej Gryfów Śląski – Świeradów-Zdrój. Linia ta już od ostatniej dekady XX w. nie jest wykorzystywana do przewozu pasażerów , w połowie grudnia 1995 r. wstrzymano na niej także ruch towarowy , a od połowy lutego 1996 r. jest zupełnie nieużywana; odcinek w pobliżu Świeradowa jest zdewastowany ( rozkradzione tory ). Budynki stacji kolejowej Mirsk należące do PKP częściowo przeznaczono na mieszkania. Dworzec autobusowy znajduje się w pobliżu stacji kolejowej. Od listopada 2021 roku funkcjonują połączenie do Lubania liniami 12 , 13 oraz 23 w ramach Izerskiej Komunikacji Autobusowej , a od marca 2022 do Lwówka Śląskiego kursuje linia 200 oraz w kierunku Jeleniej Góry kursuje linia 207 w ramach Powiatowej Komunikacji Lwóweckiej. Mirsk do dziś zachowało swój średniowieczny układ urbanistyczny. Droga nr 361 Świeradów – Gryfów krzyżuje się tu z lokalnymi traktami do Rębiszowa , Gierczyna i Giebułtowa , w granicach miasta znajdują się dwa mosty przez Kwisę. W centrum znajduje się zespół zabytkowych kamieniczek z XVIII i XIX w. Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są:

-ośrodek historyczny miasta , z 1337 r.–XVIII w.

-kościół par. pw. Zwiastowania NMP , z l. 1526-1567; przy ul. Kościelnej , wzniesiony został w latach 1562–1567 na miejscu starszego , wzmiankowanego w 1346 r. , w stylu późnogotycko-renesansowym w formie halowej i ma barokową wieżę dobudowaną w XVIII w. We wnętrzu drewniana rzeźba gotycka z I poł. XV w. – Madonna z Dzieciątkiem , drewniana renesansowa skrzynia na jałmużnę z 1580 r.[11] , XVIII w. chrzcielnica w stylu klasycystycznym , w ścianach nagrobki i epitafia. Ponadto organy zbudowane przez Krzysztofa Ferdynanda Neumanna w 1801 r. , obudowane w 1806 r. szafą organową przez zdobnika z Lubawki. Na początku XX w. Max Eichler , organmistrz ze Zgorzelca przeprowadził gruntowny remont instrumentu; w 1917 r. na potrzeby wojenne wymontowano zeń cynowe piszczałki , które po zakończeniu I wojny światowej zainstalowano ponownie. W 1962 r. odkurzono i zabezpieczono organy przed szkodnikami. W 2007 r. przeprowadzono remont kapitalny , podczas którego wymieniono silnik , zrekonstruowano mechanizm instrumentu wraz z dwoma manuałami. W wigilię Bożego Narodzenia w 2007 r. na mszy pasterskiej organów użyto po raz pierwszy po kapitalnym remoncie. Sam kościół odnowiony został w 1970 r. Na przykościelnym cmentarzu znajduje się kaplica grobowa rodziny Kittelmann z 1755 r.

-kościół ewangelicki , obecnie magazyn , z 1757 r. – drugiej poł. XVIII w. , XIX w.; przy ul. Betleja jest zrujnowany – nawa główna pozbawiona jest dachu , wieża z 1881 r. pozbawiona jest hełmu

kaplica cmentarna pw. św. Barbary , ul. Mickiewicza , z pocz. XVIII w. , 1833 r.; przy ul. Mickiewicza wyposażona jest w organy z 1898 r. zbudowane przez wrocławskiego organmistrza Stillera na zamówienie hrabiny Marii von Schaffgotsch. Obecnie są całkowicie zdewastowane i nie są wykorzystywane w liturgii

-cmentarz par. rzym.-kat. , XVIII w.

-zabudowa śródrynkowa ,